Gayday yoshlik paytida uy qurilishida qatnashgan, vaqti kelib talaba bo`lgan, urush vaqtida dushmanlarni asirga olgan. Tanish manzaralar, shundaymi? ,,I operatsiyasi” filmining uchchala qismi ham Gayday hayotiga juda yaqin. Lavhalarning ba`zilarini u o`z hayotidan olgan. Masalan, ,,Sheriklar” novellasida ta`zirini yegan Fedya hamma ishga ,,Men” deb javob qaytargan sahna. Urush vaqtida Gayday frontga rosa oshiqqan. Harbiy komissar qismga kelib, askarlarni urushga olib ketish uchun suhbat uyushtiradi:
-
Kavaleriyaga!
-
Men!
-
Artilleriyaga!
-
Men!
-
Piyoda
qo`shinlarga!
-
Men!
,,Brilliant qo`l” komediyasidagi Gorbunkovning sirg`alib yiqilishi sahnasi esingizdadir. Avvaliga bu lavha uchun o`sha paytlarda juda noyob bo`lgan banan mevasini sotib olishadi. Lekin lavha o`xshamay qoladi. Ilojsiz qolgan ijodiy guruh biz bilgan lavhani tarvuz yordamida amalga oshirishganini endi yaxshi bilasiz.
,,Sheriklar” filmida ikki safar ham ,,Naryadning hammasini o`qib ko`ringchi” – deydigan piyonista rolini Gaydayning o`zi o`ynagan. Bundan tashqari ,,Kavkaz asirasi” komediyasidagi Nikulinning oyoq qashlash sahnasida odeyol tagida Gayday bor bo`lgan deyishadi. Ba`zilar esa buni liliput amalga oshirgan deydi.
Rejissorning rafiqasi – Nina Grebeshkova ham kinodan uzoq emasdi. U mashhur komik aktrisa bo`lib, ,,Brilliant qo`l” filmida Gorbunkovning turmush o`rtog`i rolini gavdalantirgan. Aynan Ninaning aytishicha, Gayday Shurik obrazida o`zini tasvirlagan!
Gayday ,,Brilliant qo`l” filmining yakuniga yadro bombasining portlash sahnasini joylashtiradi. Komissiya bu lavhani olib tashlanishini talab qiladi. Rejissor bunga rozi bo`ladi. Lekin komissiya buning evaziga Gaydayning talabini bajarishga majbur bo`ladi: Filmning boshqa hech bir lavhasiga teginilmaydi! Gayday o`z filmini shu ayyorlik orqali tahdidlardan saqlab qolgan.
Leonid Gayday mashhur shoir Mixail Svetlov ijodining ixlosmandi edi. O`z filmlarida uning she`rlaridan umuman foydalanmagan. Lekin baribir unga bo`lgan ixlosini kino tarixiga muhrlagan. ,,Brilliant qo`l” filmidagi teploxod nomi Gaydayning xohishi bilan ,,Mixail Svetlov” deb qo`yilgan.
,,Brilliant qo`l” komediyasidagi baliq ovlash sahnasi kinotanqidchilarga u qadar ma`qul kelmagan va bu sahnani qisqartirishni so`rashgan. Gayday esa yana bir bor o`z topag`onligini namoyish qilgan. Doimo hamkorlik qiluvchi bastakori Zatsepinga murojaat qilib, tez ohangli musiqa yozish kerakligini uqtiradi. Bu musiqani baliq ovlash sahnasiga joylashtirishadi. Qizig`i, tezkor ohangli musiqa qo`shilgan lavhani qaytadan tomosha qilgan tanqidchilar o`z talablari bajarilganidan boshi osmonga yetadi…
Leonid Gayday ijod namunalarining ingliz tilidagi nomlanishi ham qiziq. ,,Kavkaz asirasi” filmini ,,Kidnapping, Caucasian style” deb tarjima qilishgan. ,,Kidnapping” –
,,Ivan Vasilyevich o`z kasbini o`zgartiradi” kinokomediyasining yangi nomi esa boshqa bir mashhur film nomi bilan hamohang: ,, Back to Future” (,,Kelajakka qaytib”).
Hozirgacha sevib kuylanuvchi ,,Ayiqlar haqida qo`shiq” taronasi dastavval Gaydayning tanqidiga uchragan. ,,Voqealar yozda sodir bo`layotgan bo`lsa, ayozga nima bor, axir?! Bunday qo`shiqni xalq kuylamasligi aniq”. Vaqti kelib Gayday yanglishganini tan olgan deyishadi.
,,9-rota” filmini ham tomosha qilgansiz. Sovet askari afg`on qishlog`iga kelganda eshakka duch keladi. Bu eshak Gaydayning ,,Kavkaz asirasi” da suratga tushgan, Shurikning sarguzashtlariga hamrohlik qilgan o`sha mashhur jonivor edi!
,,Yashash, men sizlarga aytsam, yaxshi. Yaxshi yashash yana ham yaxshi.
Yashang”, aziz o`quvchi. Omon bo`ling!!!
https://kun.uz/2016/02/01/mashhurlar-hayotidan-leonid-gayday-va-shurik-bitta-odammi/
Maqola kun.uz saytida e`lon qilingan. Maqola
boshqa nashrda chop etilgan taqdirda sayt manzili ko`rsatilishi shart!!!
Комментариев нет:
Отправить комментарий